Voldoet jouw slaapsysteem aan de 4 belangrijkste eigenschappen van gezond slapen ?
1. Een correcte wervelkolompositie
We willen je rug tijdens je slaap ondersteunen in zijn neutrale positie omdat je rug dan optimaal kan recupereren en je de minste belasting oploopt. Het is belangrijk dat de tussenwervelschijven kunnen herstellen van hun belasting overdag. Beschouw de tussenwervelschijf als een soort spons tussen je wervels. Het spreekt voor zich dat een spons onmogelijk vocht kan opnemen wanneer deze continue samengeknepen wordt.
Een neutrale positie is de fysiologische kromming nastreven. Als je op je rug ligt, betekent dit de S-curve van je rug bewaren. Bekijk je je wervelkolom aah de rugzijden dan zie je in principe een rechte lijn. Bijgevolg willen we een horizontale ruggewervelpositie bekomen waarbij alle wervels in elkaars verlengde liggen. Op je buik liggen is niet de beste keuze : je maakt vaakt een te holle lage rug en je verdraait je wervelkolom. Dat effect ondervind je nog meer aan je nekwervels.
2. Een optimale drukverdeling
Om een correcte wervelpositie te bekomen zou je in principe rechtstreeks op een goed functionerende bodem kunnen liggen. Uiteraard zal je dan niet kunnen slapen: het systeem zal pijn doen aan de uitstekende delen zoals schouders en bekken. dit komt vaak voor wanneer je op een te hard systeem slaapt: ochtendstijfheid of een slapende arm zijn hiervan typische klachten.
Het is dus belangrijk om de druk op huid-, spier- en zenuwweefsel zo laag mogelijk te houden. Dat kan wanneer je de druk over een grote oppervlakte kan verspreiden door middel van een zachte toplaag. Latex is bijvoorbeeld een perfect materiaal om te gebruiken als comfortlaag op een goed instelbare lattenbodem.
3. Beweging
Bewegen in je slaap heeft drie belangrijke functies. Ten eerste stimuleert beweging de doorbloeding van de spieren. Ten tweede worden langdurige piekdrukken op dezelfde plaats vermeden. Ten derde bevordert beweging het pompmechanisme dat verantwoordelijk is voor de rehydratatie van de tussenwervelschijven.
Een slaapsysteem moet daarom toelaten dat je makkelijk van houding kan veranderen. Dat is bijvoorbeeld moeilijker in een waterbed of traagschuimmatras of op andere te zachte combinaties. Te veel bewegen zorgt dan weer voor een onrustige slaap. Dit zie je voornamelijk op te harde systemen.
4. Slaapklimaat
Factoren als temperatuur en vochtigheidsgraad bepalen voor een heel groot deel of je nu fantastisch of maar matig slaapt. Door de juiste materialen te kiezen als afwerking van je slaapsysteem zorg je als het ware voor een airconditioning in je bed.
Hoe droger je ligt en hoe aangenamer de temperatuur, hoe beter je zal slapen. We gebruiken daarom materialen die zowel isoleren als ventileren. Denk maar aan een hoes van een matras in katoen of viscose maar daaronder een absorberende vezel gebruiken als merinowol of kameelhaar maar ook een koele vezel als wildzijde. De schuimlagen die als drukverdeler gebruikt worden, moeten goed ventileren. Latexschuim is daar een goed voorbeeld van, traagschuim absoluut niet.
Hard of zacht slapen?
Een hard bed?
Je krijgt een onnatuurlijke kromming van de wervelzuil in zijlig omdat de taille niet voldoende ondersteund wordt. Dit is ook het geval in ruglig. De uitstekende gedeelten van het lichaam (schouders, bekken) ondervinden een te grote druk omdat er onvoldoende ruimte is. Hierdoor lig je als het ware op het systeem.
Je ligt niet in evenwicht, er vindt een slechte doorbloeding plaats en er treedt pijn op aan schouders, heupkop en ribben. Om deze pijnlijke houding te vermijden zal je onvermijdelijk onrustig van houding veranderen. Het is waarschijnlijk dat je doordraait naar half-buikhouding met een opgetrokken been of volledige buiklig. Dat is geen goed idee...
Een zacht bed?
Ook hier krijg je een onnatuurlijke kromming van de wervelzuil omdat het bekken te diep wegzakt. Hierdoor worden de tussenwervelschijven samengedrukt, vooral in de regio van de lage rug. Spieren, ligamenten en gewrichtskapsels komen eveneens onder stress te staan.
Je bekken zakt te diep weg in zijligging. Ook in ruglig is een te zacht bed niet de juiste kieze omdat je lage rug helemaal afvlakt terwijl de rugkromming ter hoogte van de borstwervels ook bol wordt. Tenslotte belemmert een te zacht systeem de beweging van de slaper.
Een goed bed!
Een goed slaapsysteem is hard waar nodig en zacht waar nodig. Daarom zal het opgebouwd zijn uit verschillende zones. Een stevige zone rond het bekken omdat zich daar makkelijk tot een derde van ons lichaamsgewicht bevindt. Een zeer zachte zone ter hoogte van de lichte, bredere schouders is zeer belangrijk.
Ter hoogte van de taille (lage rug) moet er een extra stevige zone voorzien worden omdat op die plaats de meeste steun vereist is. De absolute stevigheid zal wel altijd moeten aangepast worden aan de lichaamskenmerken van de slaper.